Kho lạnh là gì? Các tiêu chuẩn cần có của kho lạnh

Trong thời đại ngày nay, kho lạnh đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo quản các loại thực phẩm tươi sống, thực phẩm đông lạnh, dược phẩm và nhiều sản phẩm khác cần được giữ ở nhiệt độ lạnh. Một kho lạnh chuẩn phải đáp ứng được các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về nhiệt độ, độ ẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo chất lượng của hàng hóa trong suốt quá trình bảo quản. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về kho lạnh và những tiêu chuẩn cần có để một kho lạnh hoạt động hiệu quả.

Kho lạnh là gì?

Kho lạnh, hay còn gọi là nhà lạnh hoặc kho đông lạnh, là một không gian được kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm chặt chẽ để bảo quản các loại hàng hóa nhạy cảm với nhiệt độ như thực phẩm tươi sống, thực phẩm đông lạnh, dược phẩm,… Kho lạnh sử dụng hệ thống làm lạnh công nghiệp để duy trì nhiệt độ thấp cần thiết, thường từ -25°C đến 15°C tùy theo loại hàng hóa.

Có nhiều loại kho lạnh phổ biến như:

• Kho lạnh sâu: Nhiệt độ từ -18°C đến -25°C, dùng để bảo quản thực phẩm đông lạnh, đông khô.
• Kho mát: Nhiệt độ từ 0°C đến 10°C, dùng để bảo quản rau quả, thực phẩm tươi sống.
• Kho lạnh thường: Nhiệt độ từ 12°C đến 15°C, dùng để bảo quản bia, nước giải khát, đồ hộp…

Kho lạnh đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng lạnh toàn cầu, giúp kéo dài thời gian bảo quản và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho người tiêu dùng. Đặc biệt trong bối cảnh xu hướng tiêu dùng thực phẩm tươi sống, đông lạnh ngày càng gia tăng, nhu cầu sử dụng kho lạnh trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Cấu tạo của kho lạnh

Trong lĩnh vực thực phẩm và hàng đông lạnh, cấu trúc của kho lạnh đóng một vai trò thiết yếu trong việc bảo quản hàng hóa an toàn và hiệu quả. Kho lạnh không đơn thuần chỉ là nơi cất trữ mà còn là một hệ thống phức tạp bao gồm nhiều yếu tố quan trọng. Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cấu tạo của kho lạnh và tầm quan trọng của việc duy trì hệ thống để đảm bảo an toàn thực phẩm và năng suất hoạt động.

Tường và trần kho lạnh

Thường được xây dựng từ vật liệu cách nhiệt như xốp thủy tinh hay polyurethane để duy trì nhiệt độ bên trong ổn định, ngăn không cho nhiệt từ môi trường bên ngoài xâm nhập vào. Tính năng cách nhiệt này giúp duy trì điều kiện nhiệt phù hợp cho việc bảo quản thực phẩm.

Cửa ra vào

Cửa là yếu tố quan trọng của kho lạnh vì nó phải được thiết kế kín đáo, chắc chắn để ngăn nhiệt độ bên ngoài xâm nhập vào trong. Cửa thường được trang bị hệ thống làm kín, đảm bảo không khí lạnh bên trong không thoát ra ngoài và không khí nóng không lọt vào. Các khe hở trên tường hay cửa cũng rất quan trọng. Chúng cần được kiểm tra, bảo trì định kỳ để đảm bảo không có lỗ hổng hay rò rỉ nhiệt, gây lãng phí năng lượng và ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm.

Hệ thống làm lạnh

Đây là trái tim của kho lạnh, nó bao gồm máy nén, các buồng hơi (hơi nén, hơi dầu, hơi lạnh và hơi làm lạnh), và dàn tản nhiệt. Máy nén thường đặt bên ngoài, có nhiệm vụ nén hơi lạnh, làm nóng hơi lên rồi tản nhiệt qua dàn tản bên ngoài. Hơi lạnh được cung cấp từ máy nén, truyền vào kho qua hệ thống đường ống. Hơi lạnh sẽ hút nhiệt từ môi trường bên trong, làm giảm nhiệt độ kho. Toàn bộ hệ thống làm lạnh được điều khiển tự động bởi bộ điều khiển, đảm bảo nhiệt độ trong kho luôn ổn định và an toàn.

Hệ thống quạt và lọc không khí

Hệ thống quạt và lọc không khí giúp lưu thông không khí và duy trì chất lượng môi trường bên trong kho lạnh. Quạt phân phối nhiệt đồng đều khắp kho, tránh hình thành vùng nóng lạnh cục bộ. Hệ thống lọc giúp loại bỏ bụi bẩn, đảm bảo không khí luôn trong lành.

Hệ thống kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm

Kiểm soát nghiêm ngặt nhiệt độ và độ ẩm là điều kiện tiên quyết để bảo quản tốt thực phẩm. Điều này được thực hiện bằng cách sử dụng bộ điều khiển tự động, kết hợp các cảm biến nhiệt ẩm để giám sát và điều chỉnh môi trường theo yêu cầu.

Các tiêu chuẩn cần có của một kho lạnh

Để đảm bảo kho lạnh hoạt động hiệu quả và an toàn, có một số tiêu chuẩn quan trọng cần được đáp ứng:

Tiêu chuẩn về nhiệt độ bảo quản

Nhiệt độ bảo quản đóng vai trò quyết định trong việc kéo dài thời gian sử dụng của hàng hóa. Mỗi loại hàng hóa sẽ có nhiệt độ bảo quản khuyến nghị khác nhau:

• Thực phẩm đông lạnh: -18°C đến -25°C
• Thịt tươi: -2°C đến 2°C
• Rau củ quả tươi: 0°C đến 4°C
• Sữa và các chế phẩm từ sữa: 2°C đến 5°C
• Bia, nước giải khát: 12°C đến 15°C
• Dược phẩm: 2°C đến 8°C

Hệ thống điều hòa nhiệt độ của kho lạnh cần được thiết kế phù hợp để duy trì đúng nhiệt độ yêu cầu cho từng loại hàng hóa, tránh nhiệt độ dao động quá lớn có thể làm hư hỏng hàng hóa.

Tiêu chuẩn về độ ẩm không khí

Độ ẩm không khí cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng bảo quản hàng hóa. Độ ẩm quá cao sẽ làm tăng nguy cơ đọng sương, phát triển nấm mốc; độ ẩm quá thấp sẽ làm héo khô, giảm trọng lượng hàng hóa. Độ ẩm không khí lý tưởng phải được kiểm soát chặt chẽ phù hợp với từng loại hàng hóa:

• Thực phẩm đông lạnh: 70 – 90%
• Rau quả tươi: 85 – 95%
• Thịt tươi: 85 – 90%
• Trứng, sữa: 80 – 85%

Hệ thống làm khô, hút ẩm chuyên dụng cần được lắp đặt để điều chỉnh độ ẩm, tránh ngưng tụ hơi nước gây đọng sương làm hư hỏng hàng hóa.

Tiêu chuẩn về hệ thống thông gió và lưu thông không khí

Mỗi kho lạnh cần có hệ thống thông gió hiện đại để lưu thông không khí đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm đồng đều trong toàn bộ không gian kho. Việc lưu thông không khí còn giúp loại bỏ khí CO2 và ethylene sinh ra từ quá trình hô hấp của hàng hóa, từ đó kéo dài thời gian bảo quản.

Bên cạnh đó, luồng không khí lưu thông đều cũng giúp phân bố nhiệt độ đồng đều, tránh tạo ra các “điểm nóng” hoặc “điểm lạnh” cục bộ gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng hàng hóa.

Tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm

Đây là tiêu chuẩn quan trọng hàng đầu đối với kho lạnh chứa thực phẩm. Toàn bộ kho phải được xây dựng bằng vật liệu chống thấm, dễ vệ sinh như nhựa composite, gạch men không hút ẩm. Sàn nhà phải có hệ thống thoát nước để vệ sinh dễ dàng. Tường và trần phải được phun lớp sơn chống thấm, chống nấm mốc. Cửa ra vào cần được thiết kế kín khít, có buồng khử trùng để tránh nhiễm bẩn từ bên ngoài.

Tất cả dụng cụ, thiết bị bên trong kho như pallet, kệ lưu trữ, băng tải… đều phải được làm từ vật liệu không gỉ, dễ vệ sinh. Nền nhà phải được lát gạch men chống trơn trượt để đảm bảo an toàn lao động.

Ngoài ra, kho lạnh phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh khử trùng định kỳ, kiểm soát dịch bệnh, diệt côn trùng để hạn chế tối đa nguồn lây nhiễm. Nhân viên vận hành kho cũng phải được trang bị đầy đủ trang phục bảo hộ, đào tạo kỹ về an toàn thực phẩm.

Một số lưu ý khi xây dựng và vận hành kho lạnh

Thiết kế và kết cấu

Kho lạnh phải được thiết kế với kết cấu vững chắc, có mái che kín đáo, được cách nhiệt hiệu quả. Trần và tường của kho cần được xây bằng vật liệu bền chắc, chống gỉ, không ngấm nước, cách nhiệt tốt, có bề mặt nhẵn, màu sáng để dễ vệ sinh.

Nền nhà phẳng, chịu tải trọng, chống trơn trượt. Cửa ra vào làm từ vật liệu cách nhiệt, kín khít, lắp màng chắn để hạn chế tối đa sự thất thoát nhiệt khi ra vào. Hệ thống thoát nước phục vụ việc xả băng, nước đọng từ trần và nền kho.

Phòng đệm cần được thiết kế ngăn cách với môi trường bên ngoài, hạn chế khí nóng và hơi ẩm xâm nhập vào kho gây nhiễt độ dao động. Khu vực thay đồ bảo hộ, nhà vệ sinh cũng cần được bố trí hợp lý để đảm bảo vệ sinh an toàn.

Lựa chọn vị trí xây dựng phù hợp

Kho lạnh thường chiếm diện tích lớn, cần được xây dựng ở khu vực thoáng mát, gần nguồn cấp điện ổn định và thuận tiện cho việc vận chuyển hàng hóa. Tránh xây gần khu vực ồn ào, có nhiều bụi bẩn. Có thể cân nhắc xây dựng gần nguồn nước để thuận lợi cho việc nạp đá làm lạnh khẩn cấp nếu hệ thống máy lạnh gặp sự cố.

Kho lạnh thường được xây dựng ở nơi cao ráo, không bị ngập hoặc đọng nước, thuận tiện về giao thông vận tải, tránh xa các nguồn gây ô nhiễm. Ngoài ra, việc lựa chọn vị trí cũng cần đảm bảo đủ nguồn cung cấp điện ổn định và nguồn nước sạch đáp ứng nhu cầu vệ sinh theo quy định.

Sử dụng vật liệu cách nhiệt, chống ẩm hiệu quả

Các vật liệu cách nhiệt như Panel cách nhiệt, Panel PU, Panel Rockwool,… có khả năng cách nhiệt và chống thấm tốt là lựa chọn hàng đầu để xây dựng kho lạnh. Những vật liệu này giúp hạn chế tối đa sự thất thoát nhiệt, đảm bảo hiệu quả hoạt động của hệ thống làm lạnh.

Quy trình vệ sinh, khử trùng định kỳ

Cần thiết lập quy trình vệ sinh, khử trùng định kỳ kho lạnh và tất cả các thiết bị phụ trợ bên trong để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Khử trùng toàn bộ kho bằng chất khử trùng cho phép sử dụng trong ngành thực phẩm. Lập lịch trình vệ sinh sao cho không làm gián đoạn quá trình hoạt động của kho.

Đào tạo nhân viên vận hành kho

Đội ngũ nhân viên vận hành kho cần được đào tạo chuyên sâu về các quy trình bảo quản, quy trình vệ sinh, quy định an toàn thực phẩm và kỹ năng sử dụng các thiết bị chuyên dụng trong kho. Việc này sẽ giúp đảm bảo an toàn lao động, nâng cao hiệu suất hoạt động của kho.

Các khu vực chức năng bố trí hợp lý

Kho lạnh cần được chia thành các khu vực chức năng rõ ràng như khu vực bảo quản, khu đóng gói, phân loại, khu vận chuyển… để thuận tiện cho quy trình làm việc và tránh gây ô nhiễm chéo. Các khu vực này cần được ngăn cách bằng vách ngăn cách nhiệt.

Mặt bằng của kho cần được thiết kế rộng rãi, thoáng đãng cả bên trong lẫn khu vực ngoài, được bố trí thuận tiện cho công tác tiếp nhận, bốc dỡ, vận chuyển hàng hóa nhằm tránh gây nhiễm chéo. Nền kho lạnh và phòng đệm cần được đẩy cao 0,8-1,4m so với mặt bằng xung quanh, phòng đệm cần có chiều rộng tối thiểu 5m.

Tại sao nên lựa chọn Hòa Phú làm đơn vị thi công kho lạnh

Kho lạnh là một hạng mục đầu tư quan trọng đối với nhiều lĩnh vực như thực phẩm, dược phẩm, logistics… Để đảm bảo hoạt động hiệu quả và an toàn, kho lạnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về nhiệt độ, độ ẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm. Đầu tư đúng đắn cho một kho lạnh chất lượng sẽ giúp doanh nghiệp bảo quản tối ưu hàng hóa, nâng cao uy tín, tiết kiệm chi phí từ đó mang lại hiệu quả kinh tế cao trong dài hạn.